Pagina's

vrijdag 20 september 2013

De kwetsbare scheidslijn naar armoede

Een tijdje geleden riep ons aller premier dat er geen armoede in Nederland is. Je hoeft de krant maar open te slaan en je leest dat steeds meer mensen een beroep moeten doen op de Voedselbank en dat meer en meer kinderen in armoede opgroeien. Er is dus wel degelijk een probleem in ons kikkerlandje. Het is al lang niet meer de welvaartsstaat die we pretendeerden te zijn. Dus het is ook naïef om dan je kop nog in het zand te steken voor deze problematiek.
 
Onlangs had ik op mijn werk ook een discussie over armoede. Ik mocht dat woord niet in mijn mond nemen omdat Nederland geen echte armoede kent. Ik ben het daar absoluut niet mee eens. Er zijn in Nederland absoluut mensen die wel beneden het minimumniveau leven. Mensen die niet weten hoe ze de maand moeten doorkomen, die geen (volledige) maaltijd op tafel kunnen zetten, die geen kleding kunnen kopen of hun kinderen naar sportverenigingen kunnen sturen. Mensen die soms een beroep moeten doen op de barmhartigheid van de mensen direct om hen heen  maar ook mensen die uit schaamte verborgen willen houden dat ze niet rond kunnen komen. Mensen die hun rekeningen niet meer kunnen voldoen, die hypotheek- of huurachterstanden hebben of mensen die na het voldoen van alle rekeningen rond moeten komen van zo'n klein bedrag dat ze hier niet hun boodschappen meer van kunnen doen. Dat kunnen mensen zijn uit zowel de hogere als lagere inkomensklasse want uiteindelijk gaat her niet om hoeveel je verdient maar of je uitgaven in balans zijn met de inkomsten en de balans niet negatief doorslaat. Het kunnen jouw buren, vrienden of kennissen zijn of de ouders van een kindje dat samen met jouw kind naar school toe gaat. Kortom vaak is het dichterbij dan je denkt maar veelal weet je dat niet omdat mensen hun financiële problemen goed weten te verbergen.

Als tegenargument hoor je vaak dat mensen dit volledig aan henzelf te wijten hebben. Deze mensen hadden geen buffer of hebben schulden. Er zal altijd een groep mensen zijn die het inderdaad in meer of mindere mate aan zichzelf te wijten heeft dat ze in deze situatie zitten. Dat kan deels komen omdat ze niet goed met geld kunnen omgaan of te positief in het leven stonden en niet voorbereid waren op eventuele tegenslagen in het leven. Als je dan door omstandigheden inkomstenverlies hebt en/ of de schulden tot ver bovenaan je lippen staan dan is het zonder buffer heel moeilijk om je hoofd boven water te houden. Vooral  als er dan ook nog een substantieel deel van je inkomen weg valt en je alle vaste lasten niet meer kunt dekken, dan is het vaak een neerwaartse spiraal waar je in kunt komen die niet altijd even makkelijk te doorbreken is. Vaak is hier hulp voor nodig om eruit te komen maar ook doorzettingsvermogen en kracht. Had je dit kunnen voorkomen door het aanleggen van een buffer? Wellicht wel maar ook een buffer is niet eindeloos en is al snel uitgeput als je met hoge vaste lasten zit. Bovendien niet iedereen heeft de middelen om een buffer aan te kunnen leggen en al helemaal geen buffer die toereikend is om een paar maanden te overbruggen. Als je in de schulden zit, dan zal de prioriteit uitgaan naar het aflossen en niet naar het opbouwen van een buffer. Dat is iets wat van latere zorg is. Ondertussen hoop je dan maar dat je je baan niet verliest zodat je in ieder geval een bepaalde mate van financiële zekerheid behoudt. Kortom er is niet veel voor nodig om in financieel moeilijk vaarwater te komen.
 
Ook hoor je vaak dat rijkdom niet zit in de materiële dingen. Dat echte rijkdom zit in de essentie van het leven: de glimlach van een kind, de ontluikende bloesem of een mooie zonnige dag. Daar zit natuurlijk een kern van waarheid in. Toch denk ik dat je daar echt minder oog voor hebt als je ’s nachts wakker ligt omdat je bang bent om uit huis te worden gezet, de deurwaarder regelmatig bij je aan de deur staat of je je kind geen brood mee naar school kan geven. Ook kan ik me heel goed voorstellen dat je als ouder ook wel eens een keer je kind iets gunt zonder altijd nee te moeten verkopen. Natuurlijk kun je met je kind ontzettend veel leuke dingen doen die gratis zijn. Kun je mooie (soms gratis) tweedehands kleding krijgen en kun je met een beetje creativiteit je kind ook leuke cadeautjes krijgen. Ondanks dat is ook fijn als je je kind een keer zo iets simpels als een ijsje kunt geven. Alleen zo iets simpels ligt  voor sommige mensen niet in hun financiële bereik. Want als je moet kiezen tussen het kopen van een ijsje of een brood waar het hele gezin weer een paar dagen van kan eten, dan ga je (hopelijk) toch voor het brood. Het is ook niet fijn als je altijd vrijstelling van bepaalde uitgaven moet vragen. Je moet toch iedere keer weer financieel met je billen bloot. Veel mensen hebben daar moeite mee omdat ze zich schamen voor hun situatie maar ook omdat het kan aanvoelen alsof zich weer moeten verantwoorden.
 
Ik kan me dus oprecht boos maken als mensen zeggen dat er geen armoede in Nederland is. Ik vraag me dan serieus af of je het niet wilt zien of dat je niet wilt weten. Als je me vraagt wat dan de oplossing is. Ik zou het ook niet weten want daarvoor is het een complex maatschappelijk probleem. Alleen ontkennen kunnen we het ook niet.
 
Zelf denk ik ook hoe regelmatig kwetsbaar ik eigenlijk ben. De scheidslijn tussen het ondanks mijn schulden toch goed hebben en financieel slecht hebben is klein. Als ik mijn inkomen verlies dan hebben wij binnen no-time ernstige financiële problemen. Dit komt gedeeltelijk omdat ik dit verlies niet kan compenseren door terug te vallen op een buffer. Als ik daar te veel over na ga denken dan houdt mij dat ’s nachts wel wakker. Zekerheid op een baan is er niet. Ook bij mijn werkgever wordt er continu gereorganiseerd. Tot nu toe is mijn afdeling ieder keer bespaard gebleven. Dit komt vooral ook door het type werk wat ik doe maar ook doordat we nu al met niet genoeg handjes te veel werk moeten verzetten. Maar hoe lang duurt het voordat ook mijn afdeling getroffen wordt? Hoe makkelijk is het om dan een andere baan te vinden? Ik heb in het verleden een paar keer gesolliciteerd maar ik ben overgekwalificeerd, te duur en soms toch ook al te oud. Hoe makkelijk is het om mijn huis te verkopen als de hypotheeklasten te zwaar worden? Ik moet er niet te veel over nadenken wat dan slaat de paniek wel enigszins toe. Aan de andere kant vind ik wel goed dat je er stil bij staat hoe financieel kwetsbaar je bent en je voor jezelf nagaat hoe je hier tegen kunt weren. Voor mij persoonlijk betekent dit zo snel mogelijk aflossen en aan die buffer beginnen.
 
Hoe kwetsbaar ben jij? En wat doe je om dit te voorkomen?

18 opmerkingen:

  1. Het stoort me vreselijk dat de politiek armoede ontkent. Er is armoede in NL en niet zo beetje ook. Of je daar nu zelf schuld aan hebt of niet, als je geen geld hebt om eten te kopen of je huur of hypotheek niet kan betalen dan heb je een probleem. Je kan in een zeer korte tijd op straat komen te staan. Ik zeg nu gekscherend tegen mijn zus dat je een bungalowtent moet aanschaffen, zodat je nog ergens in kan wonen als je ineens op straat komt te staan. NL hoort zich te schamen. Je moet eerst voor je eigen land zorgen, dan pas het buitenland. Geen JSF aanschaffen, want met 4,5 miljard kan je goed mee bezuinigen en we hebben die krengen niet nodig. Dat is overbodige luxe.
    Wij bezuinigen waar we kunnen bezuinigen en houden ons hart vast wat er nog meer ellende komt uit Den Haag. Niet wij, maar zij zorgen er voor dat wij niet uitkomen. Het is bezopen dat je per maand bijna 300 euro (voor 2 mensen) kwijt bent aan de zorgverzekeraar en je krijgt er steeds minder voor terug. Schandalig. Nu stop ik want je wordt er alleen kwaad om.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ook ik vind dat Nederland zich moet schamen. Armoede is niet iets dat alleen in Afrika voorkomt, ook al zeggen veel mensen dat (ook op mijn werk). Ik kan daar ook boos over worden net als jij. Je moet armoede ook afmeten naar de staat waarin wij leven en werken. Onze levensstandaard is ook anders dan in Afrika. Nu moeten mensen soms van Euro 500 uitkomen ongeveer bij een bijstandsuitkering voor 1 persoon. Hoe kan dat in godsnaam? En het is zo met je gebeurd, als je je baan verliest bijvoorbeeld en je hebt weinig tot geen opbouw voor de ww (jonge mensen bijvoorbeeld). Koop in vredesnaam maar geen huis want in de huurwoning zit je beter. Als je dan werkloos wordt kun je in ieder geval nog huursubsidie krijgen, ook weer niet als je in de vrije sector woont. Je ziet Nederland steeds verder afglijden. Ik weet ook wel dat er vroeger veel te veel geld is uitgegeven, maar dat kun je dan toch ook niet op deze manier terughalen? Er is echt veel armoede ook al willen mensen dat niet zien. Makkelijk zeggen denk ik altijd op mijn werk, sommige mensen hebben inkomens van rond Euro 3000 netto. Ook in de ridderzaal kon je van de week ook wel zien dat er geen één mens daar tevinden is die het financieel moeilijk heeft of moeilijk gaat krijgen, als er iemand daar geen werk meer heeft hebben zij toch een behoorlijke uitkering. Ik maak mij echt grote zorgen, het ene bedrijf bij ons in de buurt na de ander gaat over de kop. Wat te denken van belastingen die vooruit moeten worden betaald ook al heb je niks ontvangen? (zaken bedoel ik vooral)BTW die vooruit betaald moet worden ook al betalen klanten niet? Enz. enz.
    Ik ben het dus helemaal met jou eens. Mensen die denken dat het je eigen schuld is zijn heel erg kortzichtig.
    Groetjes en bedankt voor je interessante stukjes.
    Carola

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Las van de week de resultaten van een onderzoek naar mensen die geldzorgen hadden. Wat blijkt: als je langdurig teveel geldzorgen hebt, verandert het je denkvermogen - de flexibiliteit en snelheid van je denken. Met als gevolg het volgende voorbeeld: als in proven twee mensen dezelfde kans kregen op een voordeeltje( een persoon met langdurige geldzorgen en een persoon zonder geldzorgen), dan greep meestal die laatste de kans. Geldzorgen scoorden in dit onderzoek qua stressfactor even hoog als echtscheiding of verlies van een naaste. [Nu moet je met onderzoeken altijd even kijken hoeveel proefpersonen mee deden, over welke periode, onder welke omstandigheden etc etc maar wel interessant en ook droevig vond ik]

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Goeiemorgen !
    Ja geldzorgen zorgt voor slapeloze nachten , hoofdpijn en stemmingwisselingen .
    Helaas kan ik er over mee praten .terwijl aan de buitenkant "men" dit niet zou verwachten.
    Ik ben een alleenstaande ouder met 2 kinderen ; HBO opgeleid en een bescheiden baan in de zorg op dat niveau. we wonen in een huurhuis, ik rijd een kleine zuinige auto . We kopen onze kleding bij de gewone winkels ( ik heb helemaal niets tegen 2de hands en MP)
    Met het inkomen wat ik nu heb kunnen we in principe gewoon rondkomen en zou ik ook nog moeten kunnen sparen.
    Waar zit bij mij de stress? Ik heb uit het verleden schulden van mijn ex-man mee gekregen ; na de scheiding kon hij geen alimentatie betalen ; een paar jaar geleden is hij overleden..
    die schulden hangen als een blok aan het been , een strop om de nek ; hoe je het wilt noemen . Die heb ik op laten lopen , laten versloffen ; te moe om er grip op te krijgen . Een paar jaar het ene gat met het andere gedicht. Dus : in principe was er voldoende, maar door de emotionele situatie kreeg het geen prioriteit . er is dus geen buffer ; dat is een enorme stressfactor: stel de auto heeft extra kosten , de wasmachine begeeft het etc etc.
    Tot een paar maanden geleden de knop omging ; "opeens ". Ik merkte dat ik de regie over dat deel van mijn leven compleet kwijt was en ik bleef daardoor slachtoffer van alles wat in mijn leven was gebeurd ( met mijn ex man bijv) .
    Ik heb concrete afspraken bij de bank gemaakt , Wehkamp wordt als eerste afgelost ( rente 16%!!). ik heb een strak plan gemaakt voor huishouden etc . Ik bekijk per maand hoeveel km ik kan rijden gezien de benzine kosten ; daar ga ik wel heen en die uitnodiging sla ik af ( welke reden geef je ??) Ik maak maaltijden voor in de diepvries , dat soort zaken . Het is bikkelen , maar het MOET . ik ben degene die bepaalt waar deze € aan uitgegeven wordt en elke € 100 aflossen is een overwinning !
    dat gaat niet altijd zo goed . er zijn dagen dat ik zo moe ben van alles "laat maar gaan ... geen grip op de knip " na zo'n week met open knip ........... HELP !!!!!
    In zo,n stemming werd ik vanmorgen wakker . Ik had de balans eens opgemaakt ; afgelopen maand verdiende geen schoonheidsprijs om wat voor reden dan ook ; het is een wankel evenwicht .
    Zoals al eerder ergens gesuggereerd werd : ga een begroting opstellen voor 2014 , zonder tegemoetkomingen van de overheid daarin te verwerken . Mochten er dan nog meer €€€€ grappen uit de hoge toverhoeden van de heren in Den Haag komen ; dan krijg ik daar geen maagzweer van of andere , meer psychische problemen.

    Dit is dus weer een inspirerend begin van de zaterdag .
    Ik ga .een heerlijke plak zelfgebakken bananenbrood eten !!
    Voor iedereen een fijn weekend met zon .
    Groeten Joke
    .

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Geldzorgen zijn alles overheersend en beinvloeden je humeur ontzettend. Ik kan daar ook over meepraten.
      Knap dat je nu je financiele situatie aanpakt. Ook hier kan ik uit ervaring vertellen dat dit met vallen en opstaan gaat. Maar het geeft ook weer een gevoel van overwinning als je van een schuld af bent. Dat heb je dan toch maar mooi weer gedaan. Sterkte want het is niet altijd even makkelijk.

      Verwijderen
    2. Geldzorgen zijn vreselijk en beïnvloeden alles. Van slapeloze nachten tot ruzie met je partner. Helaas kan ik er over mee praten.

      @ Joke: wat goed zeg dat jij je schouders eronder zet! Het klinkt alsof je het heel goed doorhebt, en vallen en opstaan doen wij allemaal! Ik heb in het verleden samen met mijn ex ook een schuld afbetaald van € 50,000,-. Dit was een schuld die hij meegenomen heeft in de relatie. Uiteindelijk is het wel gelukt, ook al heeft dit ruim 6 jaar geduurd! Dus geloof me, het duurt lang maar het is te doen. En het gevoel als je klaar bent! Onbetaalbaar! Dus zet em op!

      Verwijderen
    3. Dat is ook zo funest van geldzorgen (schulden) het kan zo verlammend zijn. Het is vaak opgeven van verwachtingen, pijnlijke ontmoeting met jezelf, verwachtingen die je moet bijstellen, wegduiken voor de werkelijke urgente problemen, uitzichtloosheid. enzovoort, Zegen het moment dat je weer op een moment raakt ik pak het stuur van het leven in handen. Want dan blijkt opeens dat je weer creatief bent, oplossingen weet te verzinnen, te kunnen onderhandelen. En tot besef komen dat je met weinig een rijk leven kunt hebben.

      Armoede in Nederland vind ik dat deuren gesloten blijven om mee te kunnen doen. Uitzichtloosheid. Afgedankt worden. Buitengesloten worden. Chronisch geldgebrek zet mensen op een achterstand. Qua ontwikkeling en gezondheid.
      Al ken ik ook mensen die de schaapjes op het droge hebben maar in geestelijke en moraal gezien een armoedig bestaan lijden. Loop wel eens met een idee om naast de voedselbank een bank op te richten waar men wat moraal en waarden kunnen ophalen in handige pakketjes ofzo.

      Nathalie

      Nathalie

      Verwijderen
    4. dat verlammende ...... depressief worden ; hoe vaak per dag komt er een gedachte voorbij aan €€ of het ontbreken daarvan ?
      ik merk dat na veel puinruimen op andere onderdelen van mijn leven , dit item aan kan gaan .
      De knop is om , tijd voor de zaken onder ogen zien . Hoe pijnlijk ( sommige zaken zijn ook mijn eigen schuld !) het ook is .
      ik geloof echt dat sociaal, emotioneel niet goed functioneren een zeer belemmerende factor is om uit deze misere te komen .
      Ik voel me vaak schuldig dat IK HET NIET OP DE RIT HEB ? Ik ben toch niet achterlijk of wat ook . Ik las het boek van Marian Henderson "Blut ".
      En dat is heel verhelderend merk ik . En het helpt me zeker om met vallen , opstaan , fouten maken , kleine triomfen er toch te komen !!
      Ik volg nog maar sinds een aantal maanden deze blogs ; het stimuleert , spiegelt , en geeft hoop op betere tijden ! Ik trek me hier echt aan op ; dus iedereen bedankt voor alles wat te lezen valt over dit onderwerp en ieders persoonlijke verhaal daarbij !
      ( misschien dat ik NU pas deze blogs ga lezen omdat ik er NU pas echt aan toe ben het roer om te gooien en zaken aan te pakken !?)
      Joke

      Verwijderen
  5. Ik ben zo blij dat toen wij die lening voor restschuld hebben afgesloten ik een verzekering voor werkloosheid heb afgesloten, ondanks dat het toen (althans zo leek het voor ons, werknemers) nog koek en ei was op het werk. Als ik straks in de ww kom dan betaald de verzekering de maandelijkse aflossingen, pffffff. Met een beetje mazzel en heel sober leven zouden we dan nog een beetje kunnen sparen. Dit wordt dan een buffer voor tijdens de ww, mocht er zodra we werk zijn geld van over zijn dan lossen we dat extra af op de schuld.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Ja, meneer Rutte en z'n maatje Samson beweren met droge ogen dat we allemaal geld moeten uitgeven terwijl een overheid bij uitstek de kar zou moeten trekken ipv bezuinigen. 'k Heb ook dinsdag met kromme tenen naar dat spektakelstuk gekeken, bezuinigen tot je een ons weegt en stiekum wel de JSF erdoor wringen. Iets klopt er niet maar hoe peuteren we dat de politici aan 't verstand.
    Rutte heeft waarschijnlijk een heul romantisch plaatje bij het begrip, dat hij kan beweren dat er in Nl geen armoede is. Hij zou maar eens werkloos worden en net als veel mensen zonder geld achter de hand ook 2 maanden moeten wachten tot het UWV eindelijk een beslissing heeft genomen. Dan wil ´k hem wel eens weer horen praten.
    Laat ´k maar stoppen want ´k kan me zo vreselijk boos maken om dit soort onbenul van de dames en heren politici.

    Toch een prettig weekend gewenst,
    groet

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dat zou hij nooit ervaren, want hij heeft een goede reservepot en kan altijd bij zijn moeder eten.

      Verwijderen
    2. Ik begrijp gewoon echt niet dat mensen niet eens 2 maanden zonder inkomsten kunnen....

      Verwijderen
    3. dat begrijp ik wel !
      als je inkomsten en uitgaven precies pas zijn en je door omstandigheden geen € buffer hebt ......... en de voorraadkasten zo goed als leeg zijn ; omdat dit een situatie is die al langer dan een jaar duurt !
      en dan is inlopen moeilijk om een buffer op te bouwen , want er is altijd wel een onverwachte tegenslag , uitgave.
      hoelang kan jij "zonder "?

      Verwijderen
    4. Ik zou ook wel willen weten hoe je het minimaal 2 maaden zonder inkomsten doet als je zelf geen geld achter handen hebt.

      Verwijderen
  7. wat ik eigenlijk het ergste vind in nederland is dat je aan de ene kant gestimuleerd word om veel uit te geven om e economie te verbeteren en aan de andere kant wel moet besparen om rond te kunnen komen, ook vind ik het krom dat je als je net als ik hebt gespaard van je minder dan modale inkomen en dus een leuk bedrag op je spaarrekening hebt staan en je komt in de bijstand dat je dit dan grotendeels moet opmaken ,ik heb dat geld gespaard door veel dingen niet te doen zoals bijvoorbeeld op vakantie gaan en veel 2e hands spullen en kleding te kopen ,maar als ik nu in de bijstand kom moet ik dat geld eerst opmaken ,maar als je lekker geleefd hebt en je geld maar uitgegeven hebt aan allerlei luxe dan heb je dat probleem niet, nu is er een kleine kans dat ik mijn werk kwijtraak en misschien zullen een heleboel mensen zeggen dat ik de kluit nu belazer ,maar ik ga nu eerst niet meer sparen ,maar mijn geld investeren in een aantal zaken ,zoals een nieuwe koel en vrieskast, een laptop , een nieuw bed en dekbed en nog een paar dingen ,zodat als ik onverhoopt in de bijstand kom ik dat geld niet op hoef te maken aan 1e levensbehoeftes ,maar het besteed heb aan een beetje luxe in mijn huisje en mijn dagelijks leven.

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Wij zijn ook vrij kwetsbaar. Ik heb nu nog WW tot mei, maar daarna moeten we het opeens met ruim 1000 euro per maand minder doen. Dat vind ik behoorlijk beangstigend! Maargoed, ik vond het ook behoorlijk beangstigend toen mijn contract niet werd verlengd en dat is toen toch wel goed gekomen uiteindelijk. Maar het blijft afwachten en dat vind ik best wel een naar gevoel...

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hier is et ook vaak kommer en kwel.. eindelijk een inderdaad verlammende schuldenlast af kunnen lossen ondanks dat ik van de WW moet rondkomen, en nu hangt het einde van diezelfde WW als een zwaard van Damocles boven mn hoofd... juli volgend jaar is t zo ver.
      Ik denk niet eens dat ik voor bijstand in aanmerking ga komen, mijn oudste zoon werkt en woont nog bij me (ventje is pas 18, maar voor zover ik t begrepen heb mag hij dan voor zn moeder gaan zorgen.. of de wetten moeten ondertussen weer aangepast zijn.. schandalig gewoon.. gevoelsmatig helemaal vernederend vind ik.. omgedraaide wereld...) Als de bijstand er wel komt, dan is t nog steeds ellende.. maar goed... een mens moet positief blijven, en ja, er zijn genoeg dingen die het leven mooi maken.. maar de nachten zijn hel... dan lig je wakker en komt elke rekening en elk incassobureau bij je langs...
      Dan moet je gaan werken.. er is werk zat.... ja tuurlijk... voor 20 jarigen met 10 jaar ervaring op HBO niveau... ik ben 52, HBO, en kan met geen mogelijkheid iets vinden... of dat nou poetsvrouw is of iets wat wel op niveau zit...
      Jippie.. wat een heerlijk land wonen we in... (aan de andere kant... in al die andere landen hebben ze geen of nauwelijks WW of de bijstand zoals wij die kennen...)
      Succes allen!

      Verwijderen